Lees(onder)wijs
Het lezen van een tekst
Hoe pak je het lezen van een tekst aan? Gewoon, beginnen met lezen, zou je zeggen. Zo hebben we dat inderdaad vaak geleerd, op de basisschool. Je begint bij de eerste alinea en gaat vervolgens de hele tekst lezen. Bij eenvoudige en niet complexe teksten is dit een heel goede manier en is dit ook goed te doen.
Bij langere teksten echter, of bij een tekst met complexere inhoud, wordt dit een stuk lastiger. De informatie die de tekst bevat, is dan te veel en te moeilijk om in een keer allemaal tot je te nemen. ook speelt een rol, welke informatie je uit de tekst nodig hebt. Daarom zijn er verschillende leesstrategieen. Over deze leesstrategieen gaat deze uitleg.
Leesstrategieen
Een tekst lezen kan je op verschillende manieren, met verschillende strategieën. Welke strategie je kiest, hangt af van het doel waarmee je de tekst wil lezen.
Bepaal dus altijd eerst je doel en kies daarna de juiste leesstrategie.
In onderstaand schema vind je de verschillende strategieën, de mogelijke doelen en de aanpak die je het beste kan gebruiken.
Strategie: Oriënterend lezen
Leesdoel: Snel vaststellen of een tekst bruikbaar is.
Kijk naar de:
Titel
-
Flaptekst
-
Lead
-
Eerste alinea
-
Inhoudsopgave
-
Tussenkoppen
-
Schrijver
Strategie: Globaal
Leesdoel: Vinden van hoofdzaken
Lees:
-
Eerste en laatste alinea
-
Eerste en slotzinnen van alinea’s
Strategie: Intensief
Leesdoel: De tekst goed begrijpen
-
Tekst helemaal lezen
-
Zoek de betekenis van moeilijke woorden op.
-
Zoek de signaalwoorden en de verbanden.
-
Bepaal onderwerp.
-
Bepaal hoofdgedachte.
Strategie: Zoekend/scannend
Leesdoel: Het vinden van bruikbare informatie
-
Let op opvallende lay-out (cursief, vet, op-somming e.d.).
Strategie: Kritisch
Leesdoel: Beoordelen of de informatie juist/betrouwbaar is
-
Is de informatie juist?
-
Deugt de argumentatie?
-
Hoe deskundig/partijdig is de auteur?
-
Zijn de bronnen actueel /betrouwbaar?
Strategie: Studerend
Leesdoel: De belangrijkste informatie onthouden
-
Lees de tekst oriënterend, globaal en intensief.
-
Maak een uittreksel of samenvatting en lees die een aantal maal door.
Bij de oefeningen op deze website kun je oefenen met de verschillende leesstrategieen.
Stappenplan voor het lezen van een tekst.
Klik op het onderstaande pictogram voor de uitleg, waarin je stap voor stap de tekst doorleest.
